Początek ciąży a ryzyko poronienia; Jak rozpoznać początek ciąży. Pierwszym sygnałem, który mówi o tym, że kobieta może być w ciąży, jest spóźniająca się miesiączka. Gdy mija termin, a okresu nie ma, pojawia się w głowie myśl o ciąży. W takiej sytuacji pozostaje uzbroić się w cierpliwość i uważnie obserwować swój 16 tydzień ciąży – co się dzieje u mamy i dziecka? Dziecko w 16 tygodniu ciąży jest wielkości awokado, słyszy głosy i jest wrażliwe na dotyk. Przyszła mama może teraz odczuwać twardnienie brzucha i mieć kłopoty z koncentracją. Co jeszcze zmienia się w organizmie mamy i dziecka? Jak wygląda dziecko i ciążowy brzuch? Jakie rady na 16 tydzień ciąży? dr n. med. Mariusz Sadowski Konsultacja merytoryczna Spis treści: 16 tydzień ciąży: który to miesiąc? 16 tydzień ciąży – rozwój dziecka Badania w 16 tygodniu ciąży Brzuch w 16 tygodniu ciąży 16 tydzień ciąży – objawy i odczucia Rady na najbliższy czas 16 tydzień ciąży mnogiej 16 tydzień ciąży: który to miesiąc? 16 tydzień ciąży to czwarty miesiąc i drugi trymestr oczekiwania na dziecko. Zaczyna się właśnie najlepszy okres ciąży. Przykre dolegliwości charakterystyczne dla pierwszych miesięcy minęły i przyszła mama czuje w sobie niezwykłą energię i może odczuwać bardzo silny popęd seksualny. Jej brzuch się zaokrągla, a już wkrótce uda się sprawdzić płeć dziecka. To okres bardzo szybkiego wzrostu dziecka. 16 tydzień ciąży – rozwój dziecka W 16 tygodniu płód jest już tylko trochę mniejszy od ludzkiej dłoni. Waży od 85 do 140 g, a mierzy (od czubka głowy po pośladki) od 10 do 13 cm. Jego wielkość można porównać do sporego awokado. Twarz dziecka ma już piękną oprawę − rzęsy i brwi. Powieki są na razie zamknięte, ale oczy już funkcjonują i nieznacznie się poruszają (płód reaguje na światło). Uszy znajdują tam, gdzie powinny, czyli po bokach głowy. Płód jest już w stanie usłyszeć głos matki. Gdy dziecko nie śpi, stale jest w ruchu. Jego mięśnie są coraz silniejsze. Płód otwiera usta i marszczy buzię − w ten sposób ćwiczy mięśnie twarzy; systematycznie prostuje ciało (wzmacniają się mięśnie jego pleców); bezustannie kopie, rozciąga się i porusza kończynami. Dziecko jest też wrażliwe na dotyk, a pod skórą lada moment utworzy się tkanka tłuszczowa Już niedługo przyszła mama poczuje pierwsze ruchy dziecka. 16 tydzień ciąży to jednak za wcześnie na pierwsze wyczuwalne ruchy płodu. Początkowo są one bardzo delikatne i mogą przypominać łaskotanie. Kobiety w kolejnej ciąży szybciej odczuwają ruchy dziecka. W pierwszej ciąży trzeba poczekać do ok. 20 tygodnia ciąży. 16 tydzień ciąży – płeć dziecka Od 16 tygodnia ciąży zewnętrzne narządy płciowe płodu są już dobrze widoczne na monitorze podczas badania USG. Na tym etapie ciąży łatwiej rozpoznać na USG dziewczynkę, trudniej zaś męski płód (bo można pępowinę pomylić z penisem). Jeżeli dziecko ułoży się tak, że nie będzie widać jego narządów płciowych, ginekolog nie rozpozna płci. Aby mieć pewność co do płci, lepiej wstrzymać się z badaniem do ok. 20 tygodnia ciąży. Ważne! Czasem lekarz może się pomylić, określając płeć dziecka, zwłaszcza jeśli badanie wykonuje się we wczesnej ciąży. Badanie powinien przeprowadzać doświadczony lekarz korzystający z nowoczesnego ultrasonografu. Badania w 16 tygodniu ciąży 16 tydzień ciąży to czas, kiedy można zrobić kolejne badania – powinny być wykonane między 15 a 20 tygodniem ciąży. W ramach badań obowiązkowych na tym etapie ciąży wykonuje się: morfologię krwi badanie ogólne moczu. przeciwciała anty-Rh. W ramach badań zalecanych do 20 tygodnia ciąży warto wykonać także badanie w kierunku wad uwarunkowanych genetycznie (test potrójny – βHCG, Estriol, AFP). Jest ono szczególnie ważne, jeśli wcześniej w rodzinie pojawiały się wrodzone choroby genetyczne. W 16 tygodniu ciąży brzuch jest już zauważalny. Na tym etapie ciąży wiele kobiet chętnie ogląda zdjęcia ciążowych brzchów i porównuje je ze swoim. Trzeba jednak pamiętać, że tak jak różne są kobiety, tak i różną mają wysokość macicy, a ich brzuchy mają rozmaite wielkości i kształty. Przed upływem 16 tygodnia ciąży macica osiąga wielkość piłki baseballowej. Gdzie znajduje się teraz dziecko? Na razie jest wraz z macicą tuż nad spojeniem łonowym, więc pierwsze zaokrąglenie brzucha pojawi się właśnie w tym miejscu, a nie w środkowej części brzucha. Na tym etapie ciąży zwiększa się waga matki – w drugim trymestrze ciężarna może przytyć nawet 2 kg miesięcznie, co jest spowodowane intensywnym wzrostem dziecka. Brak brzucha w 16 tygodniu ciąży A co jeśli pomimo upływającego czasu brzuch się nie powiększa? Zazwyczaj nie ma się czym martwić. Jeśli kobieta ma silne mięśnie, brzuch może wydawać się mniejszy. Albo odwrotnie – dodatkowe kilogramy, jeśli nawet jest ich sporo, mogą nie być aż tak widoczne. 16 tydzień ciąży – objawy i odczucia Samopoczucie kobiety w 16 tygodniu ciąży nie ulega większym zmianom. Najbardziej charakterystyczne dla tego etapu ciąży są: większa ochota na seks (można z niej korzystać do woli, jeśli lekarz nie widzi przeciwwskazań); problemy z koncentracją (upuszczanie przedmiotów, zapominanie, co się chciało powiedzieć itp.). Ból brzucha w 16 tygodniu ciąży Bóle brzucha w ciąży niekoniecznie mogą oznaczać coś groźnego. Mogą być wynikiem przeciążenia oraz przemęczenia. Gdy się pojawią, warto położyć się i odpocząć. Ważne, aby leżeć na lewym boku, ponieważ nie ma wtedy ucisku na żyłę główną dolną. W 16 tygodniu ciąży można odczuwać także ból jajników. Może być to skutek rozrastającej się macicy, która naciska na inne narządy wewnętrzne (co może powodować ból, który przypomina ból jajnika). Nie należy jednak tego lekceważyć, ponieważ ból jajnika może być także sygnałem ostrzegającym przed poronieniem lub oznaczać ciążę pozamaciczną. Pojawia się także w przypadkach torbieli na jajnikach. Twardy brzuch w 16 tygodniu ciąży Twardnienie brzucha pojawiające się na tym etapie ciąży zwykle nie jest powodem do niepokoju. Jego przyczyną najczęściej są: podrażnienie szyki macicy w czasie stosunku seksualnego, problemy żołądkowe, skurcze Braxtona-Hicksa (wyraźniej zaczniesz je odczuwać ok. 20 tygodnia ciąży), ruchy dziecka. Do lekarza trzeba się zgłosić, jeśli ból i twardnienie brzucha występuje razem z następującymi objawami: krwawieniem lub plamieniem z dróg rodnych (brązowe plamienie w ciąży może być niebezpiecznym objawem!) silnym, długotrwałym bólem w podbrzuszu bólem pleców. Ryzyko poronienia w 16 tygodniu ciąży Po 16 tygodniu ciąży strata dziecka praktycznie się już nie zdarza. Sporo przyszłych mam (i ojców) zastanawia się, czy można uprawiać seks w ciąży. Ich wątpliwości spowodowane są obawą o utratę ciąży. Odpowiedź jest prosta i brzmi: tak. Gdy ciąża przebiega normalnie, a w poprzednich ciążach nie występowało zagrożenie poronieniem lub przedwczesnym porodem, nie ma podstaw do ograniczenia współżycia seksualnego. Rady na najbliższy czas 1. W ciąży mogą pojawić się żylaki i pajączki na nogach, zwłaszcza jeśli występowały wcześniej u kobiet w rodzinie. Na szczęście można im zapobiegać już we wczesnej ciąży. Co może pomóc: Specjalne rajstopy. Jeżeli badanie wykaże, że zastawki żył nie są tak wydolne jak powinny (a tym bardziej wówczas, gdy kobieta ma już żylaki), powinna nosić przeciwżylakowe rajstopy o stopniowanym ucisku (największym w okolicach stopy i kostki, najsłabszym w okolicy ud), które pomagają krwi wracać w kierunku serca; Rajstopy przeciwżylakowe trzeba kupować w specjalistycznych sklepach z przeszkolonym personelem, który pomoże dobrać odpowiedni rozmiar i stopień ucisku. Uwaga! Rajstopy z bazaru czy internetu mogą przynieść więcej szkody niż pożytku. Leki wpierające krążenie. Leki flebotropowe nie likwidują żylaków, ale wzmacniają żyły, usprawniają krążenie i zmniejszają obrzęki. Choć na ogół można je zażywać podczas ciąży i karmienia piersią, ich przyjmowanie warto uzgodnić z lekarzem prowadzącym ciążę. Aktywność fizyczna. Tylko mięśnie, które regularnie i intensywnie pracują, są w stanie wypychać krew w kierunku serca. Spacery i pływanie są wyjątkowo korzystne. Dbałość o siebie. Przyszłym mamom zaleca się pilnowanie swojej wagi, noszenie skarpet z luźnym ściągaczem, leżenie z nogami uniesionymi ponad poziom tułowia, noszenie butów z szerokimi noskami i... unikanie upałów. 2. Jak się wyspać w ciąży? Zdrowy sen jest bardzo ważny dla ciężarnej, ponieważ ma wpływ zarówno na płód, jak i na przebieg porodu. Czy można coś zrobić, by polepszyć jakość snu w ciąży? Oto lista rzeczy, które warto wdrożyć, oraz rzeczy absolutnie zakazanych: WZ/Alicja Rotfeld Ważne! Dwa najczęstsze ułożenia do snu – na plecach i na brzuchu – nie są zbyt wygodne, mogą również powodować problemy zdrowotne. Dlatego warto wypróbować zwijanie się w kłębek oraz prostowanie w pozycji na boku (najlepiej lewym) z założeniem jednej nogi na drugą; między nogi można włożyć poduszkę. Taka pozycja do spania w ciąży jest najzdrowsza i dla matki, i dla płodu, ułatwia przepływ krwi, wspomaga pracę nerek. 16 tydzień ciąży mnogiej W 16 tygodniu ciąży dzieci rosną jak na drożdżach. Ale uwaga, im są większe, tym mniejsze i częstsze powinny się stawać posiłki przyszłej mamy. Nawet w ciąży bliźniaczej nie trzeba jeść dwa razy więcej – zapotrzebowanie kaloryczne jest raptem ok. 300 kalorii większe niż przed ciążą. Powinny one pochodzić z wartościowych produktów. Zalecenia dla ciąży bliźniaczej na tym etapie obejmują: 25 g więcej białka w codziennej diecie, 20 mg więcej żelaza, dodatkowa porcja kwasu foliowego. Prawidłowy przyrost wagi w ciąży w przypadku mamy bliźniąt to ok. 15-20 kg i 22-25 kg, jeśli ciąża jest trojacza. Zobacz także: Mam napady wilczego głodu. Czy tak będzie do końca ciąży? Dlaczego tak szybko łapię zadyszkę? Jeszcze miesiąc temu czułam się świetnie! Jak nie zapomnieć o najważniejszych badaniach w danym miesiącu ciąży? Poronienia spowodowane nieprawidłowościami chromosomowymi zdarzają się częściej kobietom w wieku powyżej 35 lat. Dlatego że komórki jajowe – które kobiety mają od urodzenia w swoich jajnikach – się starzeją. Znaczenie ma również wiek ojca: im starszy, tym większe ryzyko wad. 16 tydzień ciąży to 14 tydzień życia dziecka — trwa 4 miesiąc ciąży i drugi trymestr. Płód dalej rośnie, a w rezultacie jego ciało staje się coraz bardziej proporcjonalne. Stopniowo zaczyna poruszać się w skoordynowany sposób, ćwicząc takie umiejętności jak ssanie, oddychanie czy również chwytanie. Czuje już smak płynu owodniowego, jest wrażliwy na światło, a wkrótce zacznie też reagować na dźwięki. W 16 tygodniu ciąży niektóre kobiety mogą już poczuć delikatne ruchy dziecka. W zauważalny sposób zwiększa się obwód brzucha, pojawiają się też typowe dla drugiego trymestru objawy jak przebarwienia skórne czy bóle pleców. Dlatego sprawdź, jakie infekcje często pojawiają się w tym czasie i w jaki sposób można z nimi walczyć. Zobacz też, czym jest niewydolność szyjki macicy — jedna z najczęstszych przyczyn późnych poronień i porodów przedwczesnych. Jak rozwija się płód w 16 tygodniu ciąży? Jak wygląda płód w 16 tygodniu ciąży? Objawy w 16 tygodniu ciąży Infekcje układu moczowego w II trymestrze Infekcje układu płciowego w II trymestrze Niewydolność szyjki macicy a ryzyko poronienia Jak rozwija się płód w 16 tygodniu ciąży? 16 tydzień ciąży to 14 tydzień życia płodu. To już połowa 4 miesiąca ciąży czyli wciąż pierwsza część drugiego trymestru. Płód nadal intensywnie rośnie, dzięki czemu jego głowa staje się bardziej proporcjonalna w stosunku do całego ciała. Kończyny dolne są już dłuższe od górnych, dążą do osiągnięcia docelowej długości — powoli formują się też paznokcie paluchów. W tym czasie można zauważyć także pierwsze ruchy gałek ocznych. Są one jednak powolne, a powieki nadal pozostają zamknięte. Płód potrafi już trzymać głowę prosto1. W 16 tygodniu ciąży dalej rozwija się mózg. W mózgowiu powstają struktury zwane płatami: – czołowy, – skroniowy, – ciemieniowy, – potyliczny. Już wkrótce rozpocznie się mielinizacja włókien nerwowych2, dzięki której impulsy nerwowe będą przesyłane znacznie szybciej. Coraz lepsze funkcjonowanie układu nerwowego i jego współpraca z układem mięśniowym powodują, że ruchy płodu stają się stopniowo mniej odruchowe, a bardziej celowe i skoordynowane. Dlatego możemy zaobserwować takie ruchy jak chwytanie i kopanie. Zdarza się też, że płód ma czkawkę3, podejmuje też pierwsze spontaniczne próby oddychania4. Dalej rozwijają się zmysły. Płód czuje smak połykanych wód owodniowych, a już niedługo (między 4 a 5 miesiącem ciąży) może zacząć słyszeć dźwięki. Czyli już w 4 miesiącu stwierdzono możliwość wystąpienia reakcji na dźwięki u płodu — na wibracje czy dudnienie. Z kolei w 5 miesiącu płód posiada już słuch funkcjonalny. Pierwszymi dźwiękami, jakie usłyszy, będą bicie serca matki oraz odgłosy związane z pracą układu krwionośnego5. W 16 tygodniu ciąży płód jest też już wrażliwy na światło6. Pod koniec trwającego 4 miesiąca ciąży naskórek płodu posiadać już będzie 4 ukształtowane warstwy: – podstawną, – kolczystą, – ziarnistą, – zrogowaciałą7. Mniej więcej połowę ciała płodu pokrywa obecnie meszek płodowy, czyli tzw. lanugo. Skóra jednak nadal jest niemal przezroczysta, z prześwitującymi spod niej naczyniami krwionośnymi. Dochodzi też do przemieszczenia się nieco niżej przyczepu pępowiny; teraz znajduje się blisko miejsca, w którym potem powstanie pępek. Jednocześnie pępowina staje się coraz grubsza i mocniejsza, a łożysko systematycznie się rozrasta. W przypadku płodów płci żeńskiej około 16 tygodnia w jajnikach mogą zacząć powstawać pierwsze komórki jajowe — na początku będą ich miliony, jednak aż do czasu menopauzy będą one systematycznie obumierać, a tylko niewielka część z nich zostanie uwolniona w trakcie owulacji, kiedy dziewczynka osiągnie dojrzałość płciową8. W 16 tygodniu ciąży część kobiet może już odczuwać ruchy dziecka — dotyczy to w szczególności wieloródek. Kobiety, które jeszcze nie rodziły, zwykle wyczuwają ruchy płodu dopiero 2 czy 3 tygodnie później9. Na początku łatwo jest przeoczyć pierwsze ruchy dziecka, ponieważ często są mylone z…dolegliwościami trawiennymi np. gazami. Dopiero po jakimś czasie kobieta orientuje się, że to nie praca układu trawiennego, a delikatne ruchy płodu10, które po jakimś czasie staną się wyraźniejsze (np. typowe kopnięcia). Ruchy dziecka – kiedy kobieta powinna je poczuć? Wyczucie ruchów dziecka to niezwykle oczekiwany przez przyszłe mamy objaw ciąży. Pozwala naprawdę poczuć swój odmienny stan i często daje kobietom wiele radości, chociaż na późniejszym etapie może być nieco uciążliwy. Nic dziwnego, że brak wyczuwalnych ruchów przez dłuższy czas może budzić obawy. Warto jednak pamiętać, że to, kiedy kobieta poczuje je po raz pierwszy, jest kwestią indywidualną. O czym jeszcze trzeba pamiętać? – Przyjmuje się, że wieloródki zaczynają odczuwać ruchy dziecka najczęściej między 15 a 18 tygodniem ciąży. – Uważa się, że pierworódki najczęściej zaczynają odczuwać ruchy dziecka między 18 a 20 tygodniem ciąży. – Pierwsze ruchy płodu określane są często jako „trzepotanie”. Mogą być pomylone np. z gazami. – Bardziej wyraźne, lecz jeszcze nieregularne ruchy pojawiają się ok. 20-22 tygodnia ciąży, – Na regularne ruchy płodu musimy poczekać do ok. 26 tygodnia ciąży. – Brak wyczucia ruchów dziecka do 22 tygodnia ciąży nie musi oznaczać nic złego, jednak warto ten fakt skonsultować z lekarzem. Wykona on badanie USG i sprawdzi, czy wszystko jest w porządku. Możliwe, że sytuacja ta związana jest ze szczególnym ułożeniem łożyska, które utrudnia matce wyczucie ruchów. Źródło: dr Stone Joanne, dr Eddleman Keith, Duenwald Mary, Ciąża dla bystrzaków, Helion 2007, prof. dr hab. Grzegorz H. Bręborowicz Położnictwo i ginekologia tom I, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich Nie każdy płód jest tak samo aktywny; wiele zależy od jego cech indywidualnych czy preferowanej pory aktywności. 1. Moore, Persaud, Torchia, Embriologia i wady wrodzone, Elsevier Urban&Partner 2. prof. dr hab. Grzegorz H. Bręborowicz Położnictwo i ginekologia tom I, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich 3. Dr Anderson John, Dr Boogert Tom, Dr Greg Kesby, O’Connor Janette, Dr Robertson Robert, Dr Scott Fergus, Kalendarz mojej ciąży, wydawnictwo Feeria 4. Kornas-Biela Dorota, Prenatalny rozwój dziecka, 5 .Kędziora Sonia, Znaczenie muzyki w okresie prenatalnym, 6, 7, 8. Dr Anderson John, Dr Boogert Tom, Dr Greg Kesby, O’Connor Janette, Dr Robertson Robert, Dr Scott Fergus, Kalendarz mojej ciąży, wydawnictwo Feeria 9. Miller, Hanretty, Położnictwo ilustrowane, Libramed, Warszawa 2000 r. 10. Curtis Glade B., Ciąża. 40 kolejnych tygodni, Amber, Warszawa 1997 r. Jak wygląda płód w 16 tygodniu ciąży? W 16 tygodniu ciąży płód ma około 12 cm długości (CRL) i waży mniej więcej 110 gramów. Jego długość stopy (FL) wynosi ok. 20 mm11. Uwagę zwraca stopniowe wyrównywanie się proporcji pomiędzy głową a resztą ciała, chociaż nadal pozostaje ona dużo większa niż docelowo. Rysy twarzy są już wyraźne, oczy i uszy znajdują się coraz bliżej miejsca docelowego; wyraźnie widoczna jest szyja. Kończyny dolne są już dłuższe od górnych. Dobrze ukształtowana jest większość paznokci, formują się paznokcie paluchów. Ciało płodu pokrywa w dużej mierze meszek płodowy, a jego skóra wciąż jest prześwitująca i czerwonawa. Wyraźnie widoczne są zewnętrzne narządy płciowe, co w przypadku dobrego ułożenia pozwala określić płeć dziecka. Płód porusza się, może np. „ssać” kciuk czy wyglądać, jakby bawił się pępowiną. 11. Moore, Persaud, Torchia, Embriologia i wady wrodzone, Elsevier Urban&Partner Objawy w 16 tygodniu ciąży 16 tydzień ciąży to czas, kiedy większość kobiet cieszy się dobrym samopoczuciem psychicznym i fizycznym, charakterystycznym dla drugiego trymestru. Wynika ono z ustąpienia takich dolegliwości jak mdłości, wymioty czy częste oddawanie moczu, a także ze zmniejszaniem się drażliwości, senności i zmęczenia. Powodem poprawy samopoczucia może być również przyzwyczajenie się do odmiennego stanu oraz mniejszy lęk przed utratą dziecka (ryzyko poronienia jest znacznie niższe niż w pierwszym trymestrze). Wiele kobiet w tym czasie czuje przypływ energii i większą ochotę na seks, który — w przypadku ciąży o prawidłowym przebiegu — jest w pełni bezpieczny. Prawdopodobna poprawa samopoczucia nie oznacza jednak, że w tym okresie nie pojawią się różnego rodzaju dolegliwości o różnym stopniu nasilenia. Część z nich związana jest z powiększającą się macicą. Jej dno jest w 16 tygodniu ciąży wyczuwalne mniej więcej w połowie odległości między spojeniem łonowym a pępkiem12. Teraz też wyraźnie widoczne jest już powiększenie się obwodu brzucha — kobieta ma zwykle spory apetyt i przybiera na wadze ok. 0,5 kg tygodniowo. Macica waży w tym tygodniu około 250 gramów, do ok. 250 ml wzrosła też objętość płynu owodniowego13. Seks w II trymestrze ciąży II trymestr ciąży to okres, w którym wiele kobiet czuje się dobrze i odczuwa chęć podejmowania współżycia seksualnego. Wynika to z wysokiego poziomu hormonów płciowych, które powodują: – zwiększony dopływ krwi do genitaliów, powodujący ich wysoką wrażliwość, – dużą ilość wydzieliny pochwowej, – szybsze osiąganie przez kobietę podniecenia seksualnego, – w przypadku wielu kobiet — atrakcyjny wygląd (lśniące włosy, gładka skóra itp.). Jednocześnie brzuch nie jest jeszcze bardzo duży, co pozostawia dużą swobodę ruchu. Seks można więc uprawiać w dowolnej pozycji, która nie jest powodem dyskomfortu. Jeżeli kobieta woli unikać uciskania brzucha i piersi (mogą być bardzo tkliwe), warto wypróbować pozycję boczną, tylną czy „na jeźdźca”. Na co jeszcze warto zwrócić uwagę? – Korzystanie z dużej ilości poduszek pomoże stworzyć odpowiednie podparcie i poczucie bezpieczeństwa. – W przypadku przeciwwskazań do penetracji lub obawy przed nią, warto nie rezygnować całkowicie z intymności: w jej podtrzymaniu pomoże np. intymny masaż. Pamiętajmy, że: – w czasie ciąży zarówno brak zainteresowania seksem jak i zwiększenie zainteresowania seksem są całkowicie normalne — jest to kwestia indywidualna, każda kobieta przeżywa ten czas inaczej, – seks nie zaszkodzi dziecku: przed urazami chroni je worek owodniowy, a czop śluzowy utrudnia wniknięcie do macicy szkodliwych drobnoustrojów, – seks jest niewskazany przy ciąży podwyższonego ryzyka czy w przypadku kobiet, które kiedyś poroniły; w razie wątpliwości warto spytać lekarza, czy aktywność seksualna jest bezpieczna. Źródła: Dr MacDougall Jane, Ciąża tydzień po tygodniu, MUZA SA, Warszawa 2009, Lees Christopher, Reynolds Karina, McCartan Grainne, Ciąża. Przewodnik po dziewięciu najważniejszych miesiącach w życiu kobiety, Pascal 2005 Do najczęstszych dolegliwości w tym okresie należą bóle pleców (zwłaszcza okolic krzyżowo-biodrowych i okolicy lędźwiowej), związane z rozluźnieniem wiązadeł i ścięgien, a także rozrostem i rozmiękczeniem tkanki chrzęstnej i kostnej14. Pojawić się również mogą lekkie bóle brzucha związane ze zwiększaniem się macicy. Niektóre kobiety mogą cierpieć na zespół cieśni nadgarstka — drętwienie palców czy obniżenie sprawności manualnej nasilają się w nocy lub po przebudzeniu i są związane z zatrzymywaniem płynów i działalnością hormonów15. Kolejne problemy towarzyszące kobietom niemal przez cały okres ciąży to dolegliwości ze strony układu pokarmowego: zaparcia, zgaga czy wzdęcia i gazy. Ze względu na powodowane wysokim poziomem progesteronu wolne tempo trawienia, spożyty pokarm na długo pozostaje w żołądku, przez co możliwe jest uczucie ciężkości i przepełnienia. Pomocne może okazać się spożywanie niewielkich porcji, za to dość często16. Wśród innych częstych w 16 tygodniu ciąży objawów wymienić można – puchnięcie kończyn dolnych i górnych (głównie stopy, kostki, dłonie), – również szybki wzrost włosów i paznokci oraz ich zdrowy wygląd, – zatkany nos i zatkane uszy pomimo braku infekcji, – krwawienia z nosa i dziąseł, – tzw. amnezja ciążowa (rozkojarzenie, zapominanie itp.)17, – także zmiany skórne: przebarwienia (np. ostuda, kresa czarna, ciemnienie pieprzyków czy blizn), rozstępy, „pajączki”, zaczerwienione dłonie, – powstawanie żylaków, – uczucie duszności, zadyszka, omdlenia, – obfita wydzielina z pochwy, – również powiększone piersi; w 16 tygodniu ciąży, pod wpływem nacisku, z sutków może się już z wydobywać siara (pierwsze mleko), będąca jasnym i wodnistym płynem; dotyczy to zwłaszcza kobiet, które już rodziły18. Powiększenie się brzucha a pozycja podczas snu. W 16 tygodniu ciąży warto już pomyśleć o znalezieniu wygodnej i bezpiecznej pozycji do spania. Macica stale rośnie i jest już dość ciężka, a powiększający się obwód brzucha też nie ułatwia sprawy. Na co zwrócić uwagę podczas snu? – Do niewskazanych pozycji należy leżenie płasko na plecach. Ze względu na rosnący ciężar macicy może to powodować uciskanie żyły głównej dolnej oraz aorty brzusznej. Skutkiem tego może być niedokrwienie macicy oraz odczuwanie męczących duszności. – Niezalecane jest też spanie płasko na brzuchu, ze względu na uciskanie macicy. – Najlepsze wydaje się ułożenie na boku. – Warto skorzystać z dodatkowych poduszek, by znaleźć wygodną pozycję. Możemy podkładać je pod nogi, by były ułożone wyżej, czy też pod plecy, dzięki czemu nawet przewracając się na nie podczas snu, unikniemy leżenia na płasko. – Dobrym rozwiązaniem będzie zakupienie specjalnie wyprofilowanej poduszki ciążowej w kształcie litery „C”, która ułatwi przyjęcie bezpiecznej i wygodnej pozycji. Źródło: Curtis Glade B., Ciąża. 40 kolejnych tygodni, Amber, Warszawa 1997 r. 12. prof. dr hab. Grzegorz H. Bręborowicz Położnictwo i ginekologia tom I, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich 13. Curtis Glade B., Ciąża. 40 kolejnych tygodni, Amber, Warszawa 1997 r. 14. Urtnowska Katarzyna, Bułatowicz Irena, Radzimińska Agnieszka, Woźniak Magdalena, Wiśniewski Jacek, Zukow Walery, Fizjologiczne zmiany w układzie ruchu ciężarnej oraz związane z tym dolegliwości bólowe odcinka lędźwiowo-krzyżowego, 15. Miller, Hanretty, Położnictwo ilustrowane, Libramed, Warszawa 2000 r. 16. Lees Christopher, Reynolds Karina, McCartan Grainne, Ciąża. Przewodnik po dziewięciu najważniejszych miesiącach w życiu kobiety, Pascal 2005 17. Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016 18. prof. dr hab. Grzegorz H. Bręborowicz Położnictwo i ginekologia tom I, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich Infekcje układu moczowego w II trymestrze W czasie ciąży zachodzą istotne zmiany w funkcjonowaniu układu moczowego kobiety. W II trymestrze ustępuje zwykle potrzeba częstego oddawania moczu — rosnąca macica uniosła się i nie uciska już pęcherza. Nadal jednak mamy do czynienia z wieloma zmianami – rozluźnienie dróg moczowych na skutek działania progesteronu, które ułatwia bakteriom wniknięcie przez cewkę moczową do pęcherza, – częste występowanie refluksu pęcherzowo-moczowodowego, – także stopniowy przerost mięśniówki moczowodów na skutek działania estrogenów oraz spowodowanego uciskaniem przez rosnącą macicę19, – przekrwienie oraz obrzęk błony śluzowej pęcherza moczowego, – również zwiększenie przepływu krwi przez nerki aż o 80%20. Wszystkie te zmiany sprzyjają powstawaniu różnego rodzaju zakażeń układu moczowego, które w drugim trymestrze należą dość częstych problemów. Lekkie infekcje dróg moczowych (najczęściej ich dolnego odcinka, czyli pęcherza moczowego i cewki moczowej21) nie są niebezpieczne i łatwo je przeoczyć, jednak nieleczone przerodzić się mogą w odmiedniczkowe zapalenie nerek, będące już poważniejszym schorzeniem. Warto wiedzieć, że poszerzenie moczowodów i miedniczek nerkowych sprzyja powstawaniu zastojów moczu, które stają się siedliskiem bakterii i zwiększają ryzyko zaatakowania nerek. Dlatego nigdy nie wolno lekceważyć żadnych objawów ze strony dróg moczowych. Należy zaliczyć do nich – pieczenie podczas oddawania moczu, – ból w okolicy pęcherza moczowego, – także krew w moczu, – konieczność częstego oddawania moczu, – również uczucie bezskutecznego parcia na mocz czy oddawanie moczu w niewielkich ilościach22. Objawy te należy skonsultować z lekarzem, który prawdopodobnie przepisze antybiotyk. W przypadku odmiedniczkowego zapalenia nerek symptomy są podobne, jednak mogą być bardziej nasilone, a dodatkowo towarzyszyć im mogą również: – wysoka gorączka, – dreszcze, – także ostry ból w okolicy lędźwiowej, który może promieniować do pachwiny23. 19. Miller, Hanretty, Położnictwo ilustrowane, Libramed, Warszawa 2000 r. 20. dr hab. Grzegorz H. Bręborowicz Położnictwo i ginekologia tom I, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich 21, 22. Curtis Glade B., Ciąża. 40 kolejnych tygodni, Amber, Warszawa 1997 r. 23. Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016 Infekcje układu płciowego w II trymestrze Zwiększona ilość wydzieliny z pochwy to w II trymestrze ciąży naturalne zjawisko, które nie jest powodem do niepokoju. Warto jednak zwrócić uwagę na właściwości wydzieliny, która powinna być stosunkowo przezroczysta i śluzowata. Wydzielina o innym charakterze może bowiem świadczyć o pojawieniu się infekcji intymnej — podczas ciąży najczęściej jest to grzybica, czyli infekcja drożdżakowa. O pojawieniu się grzybicy pochwy, spowodowanej grzybami Candida albicans, świadczyć mogą następujące objawy: – intensywny świąd, – także gęste upławy o białawym kolorze i grudkowatej konsystencji, – zaczerwienienie okolic intymnych, – również uczucie dyskomfortu w okolicach intymnych24. Jak radzić sobie z grzybicą pochwy podczas ciąży? – Po stwierdzeniu infekcji drożdżakowej lekarz prawdopodobnie przepisze czopki dopochwowe, które pomagają uporać się z problemem i jednocześnie są bezpieczne dla płodu. Dodatkowo stosować można krem na zewnętrzne narządy płciowe, który pozwala redukować nieprzyjemne objawy jak zaczerwienienie czy świąd. – W walce z drożdżycą pochwy pomoże noszenie przewiewnych, nieobcisłych ubrań. Najlepiej sprawdzi się także naturalna bielizna z bawełny. W tym czasie lepiej będzie unikać np. rajstop czy legginsów z lycrą. – Drożdże żywią się cukrem, pamiętajmy więc o ograniczeniu w miarę możliwości jego spożycia. – Nie zapominajmy także o odpowiedniej higienie intymnej. Kluczowe jest podcieranie się od przodu do tyłu, a także regularne podmywanie. Podczas walki z drożdżycą warto sięgnąć po bezzapachowe hipoalergiczne kosmetyki do higieny intymnej, które nie spowodują podrażnień. Źródło: Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016 Warto podkreślić, że grzybica czasem przebiega bezobjawowo, nie stanowi też poważnego zagrożenia i jest bardzo powszechną przypadłością. Zachorowaniu na nią podczas ciąży sprzyjają wysokie stężenie estrogenów, większa wilgotność i ciepłota narządów rodnych, mniej kwaśne środowisko pochwy czy zwiększona ilość glikogenu. Chociaż grzybica nie jest zwykle zagrożeniem dla płodu, może stać się przyczyną poważnego dyskomfortu dla kobiety. Leczenie polega przede wszystkim na stosowaniu bezpiecznych czopków dopochwowych oraz specjalnych kremów. Najczęściej bazują one na klotrimazolu25. Inny problemem jest nieco rzadsze, ale również dość często spotykane w ciąży bakteryjne zakażenie pochwy. Jego objawy to: – upławy o nieprzyjemnym zapachu i żółtawym zabarwieniu, – także uczucie dyskomfortu w okolicach intymnych, – zaczerwienienie i bolesność okolic intymnych, – również nasilanie się objawów po odbyciu stosunku seksualnego. Badania wskazują, że może istnieć zależność między bakteryjnym zakażeniem pochwy a przedwczesnym porodem, dlatego w przypadku kobiet, u których istnieją czynniki ryzyka związane z porodem przedwczesnym, zaleca się profilaktycznie wykonywanie badań w tym kierunku. Leczenie polega na przyjmowaniu odpowiednich antybiotyków26. 24. dr Stone Joanne, dr Eddleman Keith, Duenwald Mary, Ciąża dla bystrzaków, Helion 2007 25. Miller, Hanretty, Położnictwo ilustrowane, Libramed, Warszawa 2000 r. 26. dr Stone Joanne, dr Eddleman Keith, Duenwald Mary, Ciąża dla bystrzaków, Helion 2007 Niewydolność szyjki macicy a ryzyko poronienia W drugim trymestrze ciąży ryzyko poronienia jest znacznie mniejsze niż w pierwszym: aż 80% poronień ma miejsce w pierwszych 12 tygodniach ciąży27. Nadal jednak istnieje pewne prawdopodobieństwo wystąpienia powikłań, na skutek których może dojść do późnego poronienia lub porodu przedwczesnego. Na początku II trymestru jednym z nich jest niewydolność szyjki macicy, która podczas ciąży powinna być zamknięta i dodatkowo uszczelniona czopem śluzowym. Zdarza się jednak, że w 4 lub 5 miesiącu ciąży dochodzi do jej otwierania się i skracania. Niesie to ze sobą ryzyko pęknięcia błon płodowych oraz poronienia28. Dużym problemem jest często bezobjawowe rozwieranie się i skracanie szyjki macicy — zwykle nie towarzyszą mu żadne skurcze, dlatego niewydolność szyjki macicy nierzadko jest stwierdzana dopiero po rozpoznaniu poronienia. Czasami jednak mogą wystąpić takie objawy jak lekkie plamienie czy uczucie napięcia i dyskomfortu w podbrzuszu29. Rozpoznanie niewydolności szyjki macicy jest możliwe po przeprowadzeniu USG sondą dopochwową. W przypadku kobiet z grupy niskiego ryzyka można wykonać je między 18 a 22 tygodniem ciąży; przy wysokim ryzyku już w 14-18 tygodniu ciąży30. Jakie czynniki przyczynić się mogą do niewydolności szyjki macicy? – W większości przypadków przyczyny pozostają niewyjaśnione. – Wcześniejsze uszkodzenie szyjki macicy, do którego doszło w wyniku poprzedniego porodu, aborcji czy zabiegu chirurgicznego, – Ciąża mnoga: chociaż temat budzi pewne kontrowersje, wielu specjalistów uważa, że tego typu ciąże (w szczególności te liczące od trzech płodów w górę) są obarczone większym ryzykiem niewydolności szyjki macicy. – Pojawienie się problemów z niewydolnością szyjki macicy w przeszłości. – Kontakt z lekiem hormonalnym DES (dietylostilbestrol) w czasie życia płodowego; kilkadziesiąt lat temu był on zażywany przez niektóre kobiety w ciąży, których dzieci płci żeńskiej mogą dziś cierpieć z powodu wad wrodzonych właśnie szyjki macicy31. W przypadku stwierdzenia niewydolności szyjki macicy stosuje się zazwyczaj leczenie operacyjne poprzez założenie szwu okrężnego, pozwalającego zapobiec przedwczesnemu porodowi. Zabieg ten wykonuje się też profilaktycznie w kolejnej ciąży, około jej 12-14 tygodnia. Szew zostanie zdjęty pod koniec ciąży, dzięki czemu możliwy będzie poród waginalny. Inne stosowane rozwiązania to – założenie specjalnego pierścieniowego krążka (pessarium), – leczenie farmakologiczne (profilaktyka progesteronowa w określonych przypadkach), – kombinacja kilku różnych metod32. 27. Lewicka Magdalena, Sulima Magdalena, Pyć Maria, Stawarz Barbara, Charakterystyka poronień i prawa przysługujące kobiecie po stracie ciąży, 28. Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016 29. dr Stone Joanne, dr Eddleman Keith, Duenwald Mary, Ciąża dla bystrzaków, Helion 2007 30. Marzec Urszula, Marzec Krzysztof, Niewydolność cieśniowo-szyjkowa u kobiet ciężarnych – profilaktyka i postępowanie lecznicze, 31. dr Stone Joanne, dr Eddleman Keith, Duenwald Mary, Ciąża dla bystrzaków, Helion 2007 32. Marzec Urszula, Marzec Krzysztof, Niewydolność cieśniowo-szyjkowa u kobiet ciężarnych – profilaktyka i postępowanie lecznicze, Źródła: Dr Anderson John, Dr Boogert Tom, Dr Greg Kesby, O’Connor Janette, Dr Robertson Robert, Dr Scott Fergus, Kalendarz mojej ciąży, wydawnictwo Feeria Curtis Glade B., Ciąża. 40 kolejnych tygodni, Amber, Warszawa 1997 r. prof. dr hab. Grzegorz H. Bręborowicz Położnictwo i ginekologia tom I, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich Kędziora Sonia, Znaczenie muzyki w okresie prenatalnym, Kornas-Biela Dorota, Prenatalny rozwój dziecka, Lees Christopher, Reynolds Karina, McCartan Grainne, Ciąża. Przewodnik po dziewięciu najważniejszych miesiącach w życiu kobiety, Pascal 2005 Lewicka Magdalena, Sulima Magdalena, Pyć Maria, Stawarz Barbara, Charakterystyka poronień i prawa przysługujące kobiecie po stracie ciąży, Marzec Urszula, Marzec Krzysztof, Niewydolność cieśniowo-szyjkowa u kobiet ciężarnych – profilaktyka i postępowanie lecznicze, Miller, Hanretty, Położnictwo ilustrowane, Libramed, Warszawa 2000 r. Dr MacDougall Jane, Ciąża tydzień po tygodniu, MUZA SA, Warszawa 2009 Moore, Persaud, Torchia, Embriologia i wady wrodzone, Elsevier Urban&Partner Regan Lesley, Twoja ciąża tydzień po tygodniu, Esteri, Wrocław 2016 dr Stone Joanne, dr Eddleman Keith, Duenwald Mary, Ciąża dla bystrzaków, Helion 2007 Urtnowska Katarzyna, Bułatowicz Irena, Radzimińska Agnieszka, Woźniak Magdalena, Wiśniewski Jacek, Zukow Walery, Fizjologiczne zmiany w układzie ruchu ciężarnej oraz związane z tym dolegliwości bólowe odcinka lędźwiowo-krzyżowego, Autor: Natalia „W II trymestrze ustępuje zwykle potrzeba częstego oddawania moczu — rosnąca macica uniosła się i nie uciska już pęcherza.” Wśród leków, które należy wykluczyć znajdą się między innymi: ibuprofen, naproxen oraz aspiryna. Ta ostatnia może zostać zażyta na wyraźne wskazanie lekarza. Aspiryna jest niebezpieczna w ciąży, gdyż duże jej dawki przyjmowane regularnie w początkowej fazie ciąży zwiększają ryzyko poronienia lub odklejenia się łożyska. W 16 tygodniu ciąży, czyli czternaście tygodni po zapłodnieniu, dziecko cały czas intensywnie rośnie i porusza się. Twarzyczka jest już ukształtowana, oczy nadal są zamknięte, uszy są już na swoim miejscu i dziecko słyszy pierwsze dźwięki. Skóra dziecka jest nadal bardzo cienka, ale zaczynają się w niej pojawiać gruczoły potowe. Pod koniec tego tygodnia dziecko osiąga długość około 11-12 centymetrów i waży już ponad 100 gramów. 16 tydzień ciąży - który to miesiąc? Jakie inne dolegliwości mogą dokuczać kobiecie w tym czasie? Sprawdź! Zobacz film: "Jak twój maluszek rozwija się w brzuchu?" spis treści 1. Rozwój dziecka w 16 tygodniu ciąży 2. Jakie zmiany zachodzą w organizmie w 16 tygodniu ciąży? 3. 16 tydzień ciąży - proces ciąży 1. Rozwój dziecka w 16 tygodniu ciąży Dziecko rozwija i doskonali wszystkie funkcje życiowe. Oddaje mocz w regularnych odstępach – co około 40 minut. Zaczyna też wyraźnie oddychać, choć póki co wchłania do płuc jedynie płyn owodniowy, w którym jest zanurzone. Jest to ważne ćwiczenie mięśni oddechowych, dzięki któremu będzie gotowe do podjęcia samodzielnego oddychania zaraz po urodzeniu. Rozwój dziecka w 16 tygodniu ciąży polega na dalszym kształtowaniu się układu nerwowego i zmysłów. Kończy się mielinizacja nerwów narządu przedsionkowego – czyli okrywanie się włókien nerwowych ochronną warstwą białka i tłuszczu, umożliwiające w pełni sprawne przesyłanie impulsów nerwowych. U dziecka pojawiają się odruchy błędnikowe. Dziecko kołysane ruchem i oddechem matki ćwiczy zmysł równowagi. Dziecko powinno już słyszeć odgłosy ze świata wokół, głosy rodziców, a przede wszystkim… serce i pracę jelit mamy. Pamiętaj, żeby możliwie dużo mówić do dziecka - nie tylko będzie szybciej rozpoznawało twój głos, ale będziesz też rozwijać swoje do niego przywiązanie. Póki co jego słabo rozwinięty słuch nie jest raczej w stanie rozpoznawać głosów, ale na naukę nigdy nie jest za wcześnie! Rozwojowi układu nerwowego towarzyszy rozwój kolejnych partii mięśni, w tym mięśni twarzy. Dziecko jest w stanie wyrażać emocje przez robienie min – potrafi już się skrzywić czy zmarszczyć brwi. Przeprowadzone w 16 tygodniu ciąży USG umożliwia już zazwyczaj rozpoznanie płci dziecka, choć nadal może się okazać, że jest nieco zbyt wcześnie – w takiej sytuacji zachowaj cierpliwość i pamiętaj, że najważniejsze jest zdrowie i prawidłowy rozwój, a nie płeć dziecka. Przy identyfikacji płci dziecka dużo zależy nie tylko od tempa rozwoju narządów płciowych, płci dziecka (chłopcy z reguły są możliwi do zidentyfikowania nieco wcześniej), ale też od jakości aparatu USG, doświadczenia operatora, a nawet chwilowego ułożenia dziecka. PYTANIA I ODPOWIEDZI LEKARZY NA TEN TEMAT Zobacz odpowiedzi na pytania osób, które miały do czynienia z tym problemem: Utrata wagi a 16. tydzień ciąży - odpowiada lek. Izabela Ławnicka Ruchy płodu w 16 tygodniu ciąży - odpowiada lek. Marta Gryszkiewicz Wyniki na cytomegalowirusa w 16. tygodniu ciąży - odpowiada lek. Jarosław Maj Wszystkie odpowiedzi lekarzy Tabela. Szacowane, średnie wymiary płodu w 16 tygodniu ciąży. Opis poniższej tabeli znajduje się w artykule Biometryczne wymiary płodu. Wymiar (mm)Średnia5 centyl95 centylCRL11597133BPD362844OFD464151HC123111135AC10292112FL201724Masa (g)130118142 Od tego tygodnia ciąży można już teoretycznie spodziewać się odczuwania pierwszych ruchów płodu, zwykle jednak, szczególnie jeśli jest to pierwsza ciąża, nie są one jeszcze wyczuwalne przez ciężarną kobietę. 2. Jakie zmiany zachodzą w organizmie w 16 tygodniu ciąży? Płód jest nadal bardzo ruchliwy i w tym momencie mamy zwykle czują już ruchy dziecka, jednak jeśli jeszcze są nieodczuwalne, nie ma powodu do niepokoju. Czasem, szczególnie w pierwszej ciąży, wyraźne ruchy płodu odczuwalne są dopiero w okolicach dwudziestego tygodnia. Często mamy czują ruchy, ale nie potrafią ich przypisać do dziecka, myśląc, że to gazy czy przesuwająca się treść jelitowa. Dopiero późniejsze, wyraźniejsze ruchy pomogą ci nauczyć się ich odróżniania od innych bodźców, dzięki czemu w kolejnych ciążach będziesz mogła je szybciej zidentyfikować. W 16 tygodniu ciąży brzuch się wyraźnie zaokrągla - potrzebna będzie nowa, nieco bardziej obszerna garderoba. Na tym etapie ciąży przestaniesz się mieścić nie tylko w obcisłe dżinsy, ale też bardziej luźne ubrania. Pamiętaj też o zakupie bielizny ciążowej i większych staników. Idąc na zakupy, pamiętaj, że brzuch będzie coraz większy, z czasem wręcz niewiarygodnie duży – wyobraź sobie jak duży może urosnąć i dodaj jeszcze kilka centymetrów. Rosnąć nadal będą też piersi – weź to pod uwagę, kupując nowe staniki. U matki wciąż będzie pojawiać się uczucie odrzucenia od otaczających zapachów, które będą się wydawać intensywniejsze niż zwykle. Choć poranne nudności i wymioty powinny już minąć, to nadal możesz doświadczać utraty apetytu, gdy poczujesz intensywny, charakterystyczny zapach jakiejś potrawy czy będziesz jadła coś, za czym szczególnie nie przepadasz. Z drugiej strony, zaczniesz prawdopodobnie doświadczać zmiany preferencji kulinarnych – począwszy od drugiego trymestru, zdarza się, że kobiety czują potrzebę jedzenia rzeczy, o których wcześniej nawet nie pomyślałyby w kategoriach rzeczy jadalnych. Częściej zmieniają się proporcje przyjmowanych pokarmów, np. pojawia się duża ochota na mięso lub owoce. Zwiększona ilość krwi w obiegu (nawet dwukrotnie więcej niż zwykle!) może powodować oprócz obrzęków także bóle i tkliwość dziąseł oraz krwawienia z dziąseł i nosa. Zwróć uwagę, by używać szczoteczki o możliwe miękkim włosiu i regularnie, acz nie za długo i mocno myć zęby. Brak higieny jamy ustnej w tym okresie, ze względu na jednoczesne zwiększone wydzielanie śliny, może doprowadzić do rozwinięcia się schorzeń dziąseł. Cały wysiłek organizmu kierowany jest na zaspokojenie potrzeb dziecka. Szybko powiększający się brzuch może powodować powstawanie rozstępów. Będą się pojawiać głównie na brzuchu, ale mogą również na piersiach, pośladkach i innych miejscach, jeśli ciąża wiąże się z przytyciem. Można im przeciwdziałać, stosując odpowiednie kremy na rozstępy i masaże skóry, ale jeśli masz ku nim predyspozycje, to wszelkie starania mogą się okazać bezskuteczne, a rozstępy i tak się pojawią. Z początku ich obecność może zadziałać na ciebie bardzo deprymująco, szczególnie że twoje ciało i tak już jest bądź za chwilę będzie wyraźnie „zdeformowane”. Wybór odpowiednich kosmetyków złagodzi niektóre objawy ciąży takie jak rozstępy (123RF) Pamiętaj jednak, że po porodzie brzuch stopniowo zniknie, zapasy tłuszczu zużyjesz na produkcję mleka, a rozstępy zbledną i staną się tylko niewielką niedoskonałością skóry. Szybko się do niej przyzwyczaisz, będzie też miała swoje pozytywne strony – będą bowiem przypominać tobie i twojemu partnerowi o poświęceniu, na jakie zdobyłaś się, by na świecie pojawił się prawdziwy cud – wasze dziecko! U kobiet mających tendencje do żylaków mogą się one już teraz pojawić, często w towarzystwie opuchniętych nóg. Aby zminimalizować ryzyko ich powstania, należy dużo spacerować i jak najczęściej odpoczywać na lewym boku z nogami lekko uniesionymi ku górze. Zmniejszy to ucisk ciężarnej macicy na żyłę główną dolną i usprawni powrót krwi do serca. Będziesz doświadczać też pociągania więzadeł, na których zawieszona jest macica, co spowoduje ostry lub tępy ból w pachwinach. W 16 tygodniu ciąży coraz bardziej dokuczliwy jest ból podbrzusza. Ból ten często jest powodem do niepokoju ciężarnych, gdyż jest mylony z bólem towarzyszącym poronieniu czy przedwczesnemu porodowi. Ból ten będzie się pojawiał szczególnie wtedy, gdy zmieniasz nagle pozycję lub poruszasz się zbyt dynamicznie – z czasem nauczysz się chodzić bardziej dostojnie. Inną dolegliwością mogącą pojawić się na tym etapie ciąży, szczególnie jeśli jest ona duża lub mamy do czynienia z ciążą mnogą, jest trudność z nabieraniem powietrza. W dalszej ciąży będziesz mieć krótki, szybki oddech. Związane jest to z pośrednim napieraniem przez macicę na przeponę i żebra, co utrudnia prawidłowe i pełne rozciąganie klatki piersiowej. Jeśli jednak wrażeniu płytkiego oddechu nie towarzyszą duszności lub nieregularna praca serca – nie ma raczej powodów do niepokoju. Z podobnych powodów występować mogątrudności ze spaniem i znalezieniem wygodnej pozycji w nocy. 3. 16 tydzień ciąży - proces ciąży Pojawienie się nowego członka rodziny będzie wielkim przeżyciem nie tylko dla Ciebie i przyszłego tatusia, ale również starszych dzieci, jeśli takowe posiadasz. Szczególnie mocno doświadczy narodzin brata czy siostry dotychczasowy jedynak. O ile dla ciebie sytuacja zmieni się ilościowo, dla niego będzie to zmiana jakościowa, będzie musiał odnaleźć się w sytuacji, gdzie uwaga matki nie jest już w całości skupiona na nim. Będzie to trudne doświadczenie szczególnie w początkowym okresie, gdy wszystko będzie się kręcić wokół noworodka, który naturalnie wymaga więcej opieki, a jednocześnie starszy malec będzie musiał nagle przywyknąć do nowej sytuacji. Dzieci bardzo różnie znoszą narodziny młodszego rodzeństwa. Często czują się odtrącone czy niekochane. Dochodzi do wybuchów negatywnych emocji, zazdrości, rozpaczy. Dzieci potrafią wręcz fizycznie bić niemowlaka, mimo że wcześniej nigdy nie zaznały przemocy ani nie wykazywały agresji. Dlatego bardzo ważne jest, by możliwie wcześnie przygotowywać dziecko na okoliczność pojawienia się rodzeństwa. 16 tydzień to moment, kiedy twój brzuch będzie już wyraźnie powiększony, masz więc pretekst, by zainteresować nim przyszłe rodzeństwo. Niech twój malec obserwuje, jak rośnie ci brzuszek, opowiadaj mu o małym braciszku czy siostrzyczce, które rosną w brzuszku i wkrótce przyjdą na świat. Spraw, by dla niego również był to wyczekiwany, radosny moment, by zżył się z młodszym bratem/siostrą jeszcze przed narodzinami. Im dziecko jest młodsze, tym trudniej będzie mu zrozumieć zachodzące zmiany, ale też łatwiej przystosuje się do nowej sytuacji po narodzinach. polecamy
MCV stanowi, obok średniej masy hemoglobiny i średniego stężenia hemoglobiny, jeden ze wskaźników opisujących krwinkę czerwoną. Jego oznaczenie nie wskazuje konkretnie na istniejącą chorobę, ale daje informację, iż dzieje się w organizmie coś niepokojącego. Objawy ciąży - pierwszy trymetr, nietypowe objawy, rozpoznanie
Zgodnie ze swoją misją, Redakcja dokłada wszelkich starań, aby dostarczać rzetelne treści medyczne poparte najnowszą wiedzą naukową. Dodatkowe oznaczenie "Sprawdzona treść" wskazuje, że dany artykuł został zweryfikowany przez lekarza lub bezpośrednio przez niego napisany. Taka dwustopniowa weryfikacja: dziennikarz medyczny i lekarz pozwala nam na dostarczanie treści najwyższej jakości oraz zgodnych z aktualną wiedzą medyczną. Nasze zaangażowanie w tym zakresie zostało docenione przez Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia, które nadało Redakcji honorowy tytuł Wielkiego Edukatora. Sprawdzona treść data publikacji: 14:03, data aktualizacji: 14:05 Konsultacja merytoryczna: Lek. Beata Wańczyk-Dręczewska ten tekst przeczytasz w 7 minut Rozpoczynasz 16. tydzień ciąży. To niewiarygodne, jak bardzo rozwinął się w tym czasie organizm dziecka. Dla was obojga 16. tydzień powinien być bardzo spokojny. Zobacz, czego możesz się spodziewać. hilllander / iStock Potrzebujesz porady? Umów e-wizytę 459 lekarzy teraz online 16. tydzień ciąży - najważniejsze informacje 16. tydzień ciąży - rozwój dziecka 16. tydzień ciąży - zmiany w twoim ciele 16. tydzień ciąży - na co warto zwrócić uwagę? Jak zadbać o siebie w 16. tygodniu ciąży? Szczególnie ważne w 16. tygodniu ciąży Badania w 16. tygodniu ciąży Jak zaplanować 16. tydzień ciąży? Ciekawostka na temat 16. tygodnia ciąży 16. tydzień ciąży - najważniejsze informacje Od kiedy łożysko zaczęło w pełni funkcjonować, dziecko ma bardzo łatwy dostęp do składników odżywczych i tlenu, które czerpie z twojego organizmu. Dzięki temu weszło w fazę gwałtownego wzrostu i w 16. tygodniu ciąży mierzy już 11-12 cm od pośladków do czubka głowy. Jeżeli zastanawiasz się, ile może ważyć maluch, weź do ręki tabliczkę czekolady. Zaskakujące, prawda? Płód ma zaledwie 100 gramów, a wykształcił już wszystkie ważne organy, które teraz specjalizują się i rosną. Poniżej znajdziesz tabelę z biometrycznymi wymiarami płodu: Tymczasem twój brzuszek jest coraz bardziej wypukły, co sprawia, że nie mieścisz się w swoje ubrania sprzed ciąży. Nie wciskaj się na siłę w za małe spodnie - nie tylko będzie to niewygodne dla ciebie, ale również może zaszkodzić dziecku. W 16. tygodniu ciąży należy postawić na wygodę i ubierać luźną odzież. Dzięki temu unikniesz również dodatkowych problemów z krążeniem, które już i tak mocno ci pewnie dokuczają. Może to również zminimalizować ryzyko powstania żylaków. Co warto wiedzieć o bólu brzucha w ciąży? Sprawdź: Ból brzucha w ciąży 16. tydzień ciąży - rozwój dziecka Na etapie 16. tygodnia płód rozwija i doskonali wszystkie układy, a także nieustannie przybiera na masie. Ogólny wygląd jego główki bardzo przypomina główkę noworodka. Oczy malucha są już umieszczone na przedzie twarzy i chodź jeszcze przez wiele tygodni pozostaną zamknięte, zaczynają już funkcjonować. Gałki oczne wykonują pod powiekami delikatne ruchy, przypominające te, które wykonuje śniąca osoba. Co ciekawe, komórki światłoczułe są już sprawne, ponieważ dziecko reaguje na silne oświetlenie. Skóra płodu jest wciąż cienka i transparentna, więc powieki nie stanowią dużej bariery. Jeżeli brzuch zostałby oświetlony ostrym światłem, dziecko starałoby się odwrócić w przeciwnym kierunku. W 16. tygodniu ciąży doskonale wykształcone są również struktury ucha, a wraz z nimi błędnik błoniasty odpowiedzialny za zmysł równowagi. Chociaż dziecko jeszcze przez długi czas po narodzinach będzie się uczyć z niego w pełni korzystać, już teraz zdobywa podstawową orientację w tym zakresie. Co ciekawe, w 16. tygodniu ciąży, maluszek może słyszeć pracę jelit mamy, a także bicie jej serca. Ten okres to idealny moment na to, aby jak najczęściej mówić do dziecka, dzięki czemu maluszek przyzwyczai się do głosów rodziców. Nieustanne ćwiczenie mięśni sprawia, że coraz więcej ich partii jest dobrze rozwiniętych. Dotyczy to również twarzy. Dziecko się krzywi, dziwi i uśmiecha - jednym słowem testuje całą gamę emocji. Oczywiście w tej chwili nie reaguje wyrazem twarzy na konkretne bodźce, a jedynie “bada” możliwości swojej twarzy. Dla przykładu, pierwszy świadomy uśmiech zagości na twarzy dziecka dopiero 6 do 8 tygodni po narodzinach. W 16. tygodniu ciąży rozwijają się nie tylko mięśnie, dojrzewa również szkielet. Trzeba jednak pamiętać, że układ kostny kształtuje się bardzo długo nawet po narodzinach dziecka. Noworodek ma o wiele więcej kości niż osoba dorosła, ponieważ szkielet zmienia się w punktach kostnienia. Ponadto w 16. tygodniu ciąży dziecko cały czas się prostuje w brzuchu mamy. W tym czasie wzmacniają się jego mięśnie, kości i stawy. Choć płód już dawno nie przypomina “kijanki”, którą był jeszcze kilkanaście tygodni temu, jego skóra wciąż jest przejrzysta. Jest to między innymi efekt braku tkanki tłuszczowej. Kiedy tłuszcz się wykształci i będzie mógł pełnić rolę termoizolacyjną, dziecko straci również włoski, które porastają teraz całe jego ciało (lanugo). Jednak już w 16. tygodniu ciąży w transparentnej skórze wytwarzają się pierwsze gruczoły potowe. Na 16. tydzień ciąży przypada także okres rozwoju wszystkich funkcji życiowych. Dlatego też między innymi dziecko co 40-45 minut oddaje mocz, a także coraz wyraźniej oddycha. Chociaż w tym momencie do jego płuc trafia na razie płyn owodniowy, to sam proces oddychania pozwala ćwiczyć mięśnie odpowiedzialne za oddychanie. Dzięki takim ćwiczeniom dziecko będzie mogło samodzielnie oddychać tuż po narodzinach. Jak rozwija się płód w trymestrach ciąży? Przeczytaj: Fazy rozwoju płodu - pierwszy, drugi i trzeci trymestr ciąży 16. tydzień ciąży - zmiany w twoim ciele Choć w 16. tygodniu ciąży może ci się wydawać, że oprócz powiększającego się brzuszka nic nie zmienia się w twoim ciele, organizm zaczyna odczuwać skutki pracy na zdwojonych obrotach. Wcale nie doświadczasz przewlekłego zmęczenia - wręcz przeciwnie - w drugim trymestrze tryskasz energią. Mimo tego musisz szczególnie zadbać o ciało, by nie zmagać się później z przykrymi dolegliwościami. W 16. tygodniu ciąży należy jak najbardziej usprawnić krążenie. W krwiobiegu przyszłej matki znajduje się znacznie więcej krwi niż normalnie. To sprawia, że pojawiają się obrzęki. Możesz również odczuwać charakterystyczne kołatanie serca. Dodatkowo stale powiększająca się macica naciska na żyły, sprawiając, że krew ma trudności w przedostawaniu się z powrotem do serca. Jeżeli ten stan będzie się przedłużał, w efekcie mogą rozwinąć się żylaki, zwłaszcza, jeżeli ciężarna jest genetycznie obciążona predyspozycją do żylaków. Aby im zapobiec, należy regularnie się ruszać. To nie musi być intensywny wysiłek - by usprawnić krążenie żylne wystarczy lekki spacer. Przy odpoczynku warto również umieszczać nogi delikatnie powyżej serca. Dzięki temu krew będzie łatwiej przemieszczać się w żyłach. To również najwyższy moment, żeby zatroszczyć się o skórę. Jeżeli kobieta ma skłonności do powstawania rozstępów, nie ma raczej możliwości ich uniknięcia, ale pozostałe kobiety w 16. tygodniu ciąży mogą zawalczyć o skórę ze zdwojoną siłą. Należy stawiać przede wszystkim na nawilżanie oraz delikatne, pobudzające masaże. Brzuszek, który nijak nie chce się “ułożyć”, szalejące hormony, wiecznie zatkany nos i macica naciskająca na przeponę, mogą sprawiać, że w 16. tygodniu ciąży pojawią się problemy ze snem. Najlepszym podejściem będzie w tym przypadku metoda prób i błędów - należy starać się stworzyć maksymalnie komfortowe warunki do odpoczynku. Pamiętaj, że nie jesteś skazana wyłącznie na spanie na plecach, bądź brzuchu. Możesz próbować zastosować poduszkę i układać ją w sposób, który przyniesie ci ulgę. Przy problemach ze strony układu oddechowego może nieco pomóc nawilżanie powietrza. Pamiętaj, aby przed snem wywietrzyć sypialnię. Również krótki wieczorny spacer może pomóc szybciej zasnąć. Coraz częściej doświadczasz pewnie bolesności dziąseł, a nawet ich krwawienia. W czasie inspekcji jamy ustnej twój niepokój może również wywołać ranka znajdująca się na dziąsłach lub wnętrzu policzka. To tak zwany ziarniniak ropotwórczy, który bardzo często pojawia się w trakcie ciąży. Choć jego nazwa brzmi poważnie, nie masz powodów do niepokoju. To efekt działania hormonów. Jeżeli zachowasz odpowiednią higienę jamy ustnej, ziarniniak ropotwórczy zejdzie wkrótce po porodzie. Poznaj sposoby na rozstępy w ciąży: Rozstępy w ciąży - czy można się ich pozbyć? 16. tydzień ciąży - na co warto zwrócić uwagę? 16. tydzień ciąży to już czwarty miesiąc rozwoju dziecka w Twoim brzuchu. W tym czasie warto jest zwrócić uwagę na kilka podstawowych rzeczy. Przyszłe mamy w 16. tygodniu ciąży mogą narzekać na: uczucie ciężkości, gazy, napięcie jelit - te dolegliwości są spowodowane działaniem progesteronu. Hormon ten od samego początku ciąży spowalnia funkcjonowanie układu pokarmowego, przez co mogą wystąpić różne problemy trawienne. Ponadto wciąż rosnąca macica coraz bardziej naciska na inne narządy jamy brzusznej, przez znacznie obniża się wydajność pracy jelit. Na szczęście tym przykrym dolegliwościom można zapobiegać. Aby usprawnić działanie układu pokarmowego i trawiennego warto ograniczyć spożywanie produktów, które wywołują wzdęcia i gazy, a więc: potrawy smażone, fast foody, kapusta, fasola czy groch. Aby układ pokarmowy funkcjonował sprawniej należy wzbogacić swoją dietę w produktu zawierające błonnik, czyli warzywa, pełnoziarniste pieczywo czy makaron. W czasie ciąży warto włączyć do diety kefir czy jogurty naturalne. Nie można też zapomnieć o aktywności fizycznej. W czasie ciąży sprawdzą się regularne, półgodzinne spacery; skurcze mięśni - skurcze najczęściej dotyczą nóg, a zwłaszcza nóg. Przyczyn takich skurczów może być wiele, ale najczęściej wskazuje się na przemęczenie nóg. Czynnikami przemęczenia są długotrwałe siedzenie, ucisk macicy na nerwy miednicy, szybki przyrost wagi i nadwaga, nieprawidłowa dieta czy niedobór wapnia i magnezu w organizmie. Aby pozbyć się skurczów mięśni należy urozmaicić swoją dietę i wprowadzić do niej produkty bogate w wapń oraz magnez. Świetnie sprawdzą się mleko i jego przetwory, a także orzechy czy gorzka czekolada z wysoką zawartością kakao. Na skurcze mięśniowe pomaga również suplementacja witamin z grupy B. Ze skurczami mięśniowymi należy można także radzić sobie doraźnie. Jeśli skurcz jest bardzo intensywny i bolesny należy rozmasować bolące miejsce. Witaminy i składniki mineralne niezbędne do prawidłowego rozwoju ciąży możesz kupić na Medonet Market. Znajdziesz tu np. LittleMe Day + LittleMe Night Health Labs - dla dobra mamy i dziecka. Jakie są objawy ciąży? Sprawdź: Objawy ciąży - zapłodnienie, jak je rozpoznać i kiedy się pojawiają? Jak zadbać o siebie w 16. tygodniu ciąży? Tak jak na każdym etapie ciąży, tak i w 16. tygodniu przyszła mama powinna dbać o swoje samopoczucie, zdrowie i ciało. Aby zadbać o swoje zdrowie i komfort należy zatroszczyć się o kilka prostych kwestii: pielęgnacja włosów - w 16. tygodniu ciąży w organizmie kobiety występuje bardzo wysokie stężenie estrogenów. Z tego też powodu wiele kobiet w tym czasie zauważa znaczną poprawę cery, wzmocnienie paznokci, a także poprawę kondycji włosów. Aby jednak utrzymać dobroczynne właściwości estrogenów należy szczególnie zadbać o włosy. Przede wszystkim nie należy ich myć w gorącej wodzie, zbyt często suszyć, prostować czy używać lokówki. W tym czasie warto zrezygnować także ze stosowania kosmetyków, które obciążają włosy, czyli pianek, żeli czy lakierów. Włosy w 16. tygodniu ciąży najlepiej myć delikatnym szamponem i nakładać naturalne odżywki. To zagwarantuje piękne włosy na cały okres ciąży; ograniczanie czasu spędzanego przed komputerem - jeśli Twoja praca wymaga siedzenia przed komputerem, warto pamiętać o prawach, które przysługują Ci w trakcie ciąży. Prawo wprowadzone w 2017 roku zakłada, że kobieta w ciąży może pracować przed ekranem komputera w trybie ciągłym przez 50 minut. Po tym czasie przysługuje jej 10 minut przerwy. Kobieta w ciąży powinna poprosić swojego ginekologa o wystawienie zaświadczenia, które będzie mogła pokazać swojemu pracodawcy, by móc w pełni korzystać ze swoich praw; odpowiednia higiena jamy ustnej - w 16. tygodniu ciąży mogą pojawiać się problemy z dziąsłami i uzębieniem. W celu ograniczenia podrażniania dziąseł, zaleca się stosowanie szczoteczki z miękkim włosiem. Zęby należy szczotkować 2-3 razy dziennie przez ok. 2-3 minuty. Warto pamiętać, aby zęby szczotkować bardzo delikatnie, dzięki temu można zapobiec kolejnym ranom czy zakażeniom dziąseł. Sprawdź jakie ćwiczenia możesz wykonywać w ciąży: Ćwiczenia w ciąży Szczególnie ważne w 16. tygodniu ciąży Wsłuchaj się w swoje ciało i zacznij doszukiwać pierwszych ruchów dziecka. Być może już je czujesz, ale mylisz je na przykład z przesuwaniem treści pokarmowych w żołądku. Badania w 16. tygodniu ciąży Jeżeli istnieje takie wskazanie, między 15. a 20. tygodniem ciąży można wykonać późną amniopunkcję. W trakcie badania pobiera się płyn owodniowy, w związku z czym jest to badanie inwazyjne. Następnie bada się komórki płodu, które znajdują się w płynie. Amniopunkcję zaleca się przede wszystkim kobietom po 35. roku życia oraz tym, które urodziły wcześniej dziecko z wada rozwojową. Jeśli nie dzieje się nic niepokojącego nie trzeba wykonywać żadnych dodatkowych badań. Warto jednak pamiętać, by regularnie kontrolować ciśnienie krwi. Jak zaplanować 16. tydzień ciąży? W 16. tygodniu ciąży należy pamiętać o kilku ważnych dla zdrowia rzeczach. W kalendarzu ciąży warto sobie wynotować poniższe uwagi: suplementacja kwasu foliowego w dawce 0,4 mg; suplementacja DHA w dawce 500 mg; suplementacja witaminy D3; słuchanie relaksującej muzyki i częste mówienie do dziecka; ograniczenie źródeł stresu. W celu uzupełnienia niezbędnych do prawidłowego przebiegu ciąży witamin i składników mineralnych warto sięgnąć po preparaty multiwitaminowe przeznaczone specjalnie dla kobiet w ciąży. Wypróbuj np. Pregnancy Complex – kobieta w ciąży Viridian. Ciekawostka na temat 16. tygodnia ciąży Choć w 16, tygodniu ciąży dziecko zmaga się z utrzymaniem odpowiedniej temperatury ciała, już teraz w jego skórze tworzą się gruczoły potowe. Czytaj dalej: 15. tydzień ciąży 17. tydzień ciąży Treści z serwisu mają na celu polepszenie, a nie zastąpienie, kontaktu pomiędzy Użytkownikiem Serwisu a jego lekarzem. Serwis ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Przed zastosowaniem się do porad z zakresu wiedzy specjalistycznej, w szczególności medycznych, zawartych w naszym Serwisie należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. Administrator nie ponosi żadnych konsekwencji wynikających z wykorzystania informacji zawartych w Serwisie. 16. tydzień ciąży ciąża ciąża tydzień po tygodniu kalendarz ciąży bezpieczna ciąża Jak pozbyć się wody z organizmu? Opuchnięta twarz, dłonie, nogi i stopy, uczucie ociężałości, wahania wagi, cellulit – to objawy zatrzymania nadmiernej ilości wody w tkankach. Zatrzymywanie wody... Na raka pęcherza chorują palący mężczyźni. Zabarwiony mocz to alarm organizmu Rak pęcherza moczowego jest stosunkowo częstym nowotworem – każdego roku w Polsce rozpoznajemy około 8 tys. nowych przypadków. Dla 4 tys. pacjentów rocznie rak... Materiały prasowe Miesięcznie do naszych organizmów przedostaje się nawet 21 gramów plastiku. Czy mamy na to wpływ? Czy wiedziałeś, że każdego miesiąca do naszego organizmu trafia nawet 21 gramów plastiku, co rocznie oznacza ponad ćwierć kilograma? To mniej więcej tyle samo co... Dziewięć znaków ostrzegawczych, że twój organizm cierpi na niedobór jodu Niedobór jodu może skutkować wieloma schorzeniami. Jego odpowiedni poziom w dużym stopniu związany jest z prawidłową pracą tarczycy. Jod odgrywa także ważną rolę... Sandra Kobuszewska Witamina C - znaczenie w organizmie i skutki niedoboru [WYJAŚNIAMY] Witamina C (kwas askorbinowy) to jeden z najważniejszych związków organicznych koniecznych dla odpowiedniego rozwoju większości organizmów żywych. Witamina C... Spanie nago w upały. Zdziwisz się jak entuzjastycznie zareaguje twój organizm Upały dają się we znaki praktycznie każdemu, szczególnie gdy po gorącym dniu przychodzi nie mniej duszna noc. Dla wielu osób kuszącym sposobem na przyniesienie... Marlena Kostyńska Dźwięki wspierają procesy zdrowienia. Nasz organizm jest do tego stworzony Terapia dźwiękiem się opiera na fizycznych właściwościach fali dźwiękowej. To woda przenosi najlepiej falę dźwiękową, a nasz organizm jest zbudowany w 70... Masz worki pod oczami? Organizm próbuje powiedzieć ci coś ważnego Worki pod oczami to problem, z którym mierzy się spora część społeczeństwa. Zazwyczaj przypadłość ogranicza się do defektu wizualnego i nie wskazuje na rozwój... Eliza Kania Organizm daje znać, że pijesz za dużo kawy. Nie przegap tych sygnałów Wielu z nas nie wyobraża sobie poranka bez filiżanki ulubionej kawy. Jednak nadmiar kofeiny może negatywne wpływać na nasz organizm. Na jakie sygnały warto... Sandra Kobuszewska Już jedna noc picia działa dramatycznie na organizm. Oto co się dzieje z mózgiem, wątrobą, żołądkiem Jedna noc intensywnego picia może prowadzić nie tylko do wystąpienia krótkoterminowych negatywnych efektów zdrowotnych, ale też do konsekwencji długoterminowych.... Marlena Kostyńska
Najprawdopodobniej zmiana klimatu była także przyczyną mojego poronienia, ciąża obumarła, poroniona w 8 tygodniu. Nasze ukochane maleństwo zostało poczęte podczas wakacji w ciepłym klimacie, dostało wszystko co najlepsze, dużo warzyw, owoców, spacerów na świeżym powietrzu, odpoczynku.
Objawy poronienia mogą być bardzo różne. Wszystko zależy od tego, w którym tygodniu ciąży do niego dochodzi i z jakim rodzajem straty ciąży mamy do czynienia. Oznaką zbliżającego się poronienia jest zazwyczaj krwawienie z dróg rodnych, bóle podbrzusza i bóle w krzyżu. Pamiętaj, że nie zawsze tego typu dolegliwości muszą oznaczać koniec ciąży. Jeśli jednak zaobserwujesz u siebie którykolwiek z tych objawów, niezwłocznie udaj się do lekarza. Objawy poronienia zupełnego Objawy poronienia niezupełnego Objawy poronienia zagrażającego Objawy poronienia w toku Inne objawy poronienia – gorączka, dreszcze Jakie badania wykonać po poronieniu? Objawy poronienia zupełnego Poronienie zupełne zwykle objawia się tylko krwawieniem, które ustaje dość szybko i nie towarzyszy mu ból podbrzusza. Do poronienia zupełnego dochodzi zazwyczaj we wczesnej ciąży, czyli przed ukończeniem 12 tygodnia. W tym rodzaju poronienia jajo płodowe najczęściej bez problemu oddziela się od ściany macicy i zostaje w całości wydalone na zewnątrz. W takim przypadku nie trzeba wykonywać zabiegu wyłyżeczkowania macicy. Zobacz też: Czy ciąża po poronieniu jest możliwa? Objawy poronienia niezupełnego Dochodzi do niego zwykle po 12 tygodniu ciąży. Krwawienie z dróg rodnych jest wtedy obfitsze, towarzyszy mu też ból i skurcze podbrzusza. W tym rodzaju poronienia płód zostaje wydalony razem z fragmentem łożyska. Pozostałe resztki zalegają w macicy, dlatego wymaga ona oczyszczenia poprzez wyłyżeczkowanie. Objawy poronienia zagrażającego Krwawienie towarzyszące temu poronieniu jest zwykle skąpe. Mogą jednak pojawić się bóle podbrzusza i skurcze macicy. W przypadku poronienia zagrażającego ciążę jak najbardziej da się uratować, pod warunkiem, że zostanie włączone odpowiednie leczenie, m. in. hormonami podtrzymującymi ciążę. Jeśli jesteś w ciąży zagrożonej poronieniem lekarze zalecą ci też odpoczynek (leżenie). Objawy poronienia w toku To poronienie, którego nie da się już zatrzymać. Objawia się silnym krwawieniem, trudnym do wytrzymania bólem brzucha oraz krzyża. Towarzyszą mu też skurcze macicy. Gdy poronienie jest w toku, koniecznie musisz zgłosić się do szpitala, w którym lekarze udzielą ci fachowej pomocy. Ocenią też czy poronienie było zupełne i nie musisz przechodzić zabiegu łyżeczkowania czy też jest ono konieczne. Inne objawy poronienia: gorączka i dreszcze Występują one najczęściej wtedy, gdy poronienie jest powikłane. W takim przypadku możesz odczuwać wzrost temperatury ciała nawet do 38 °C, bóle mięśni, sztywność karku oraz bóle brzucha. Objawy te są często wynikiem zakażenia, które powstało w organizmie (poronienie zakażone). Jeśli, któryś z nich występuje u ciebie, to znak, że musisz udać się do szpitala. W takim przypadku podadzą Ci antybiotyki i oczyszczą jamę macicy. Jakie badania wykonać po poronieniu? Po poronieniu wykonuje się badania, które mają na celu poznanie przyczyny utraty ciąży i sprawdzenie stanu zdrowia. Jeśli przyczyna zostanie ustalona, lekarz może zaplanować leczenie i prowadzenie ciąży, co zwiększy szansę na jej powodzenie w przyszłości. W szpitalu, w którym miało miejsce poronienie, wykonywane jest badanie histopatologiczne. Rodzice mają też możliwość na własną rękę zlecić badanie materiału z poronienia w kierunku wad genetycznych, które mogły być przyczyna utraty ciąży. Wady genetyczne płodu odpowiadają za aż 60-70% poronień samoistnych. Czy wiesz, że… W badaniu chorób genetycznych płodu jako przyczyny poronienia bardzo ważne jest ustalenie, czy materiał pochodzi faktycznie od płodu, a nie od matki. Wybierając laboratorium upewnij się, że zbada również Twój wymaz z policzka aby porównać Twoje DNA z materiałem genetycznym próbki przekazanej do badania. Tylko wtedy będziesz miała pewność, że wynik badania dotyczy dziecka, a nie Ciebie. Lekarz może też zaproponować badania przeprowadzane u rodziców: badania hormonów, przeciwciał, badania nasienia, badania infekcyjne i badania genetyczne ( badanie kariotypu, badanie w kierunku trombofili wrodzonej). Więcej informacji Poroniłaś i szukasz informacji na temat swoich praw oraz badań po poronieniu? Skorzystaj z darmowej konsultacji z konsultantem medycznym: tel. 578 217 111. Przeczytaj też: Artykuł eksperta – Diagnostyka poronień a badania DNA Instrukcja prawidłowego zabezpieczenia próbek do badań genetycznych po poronieniu Polecamy: W portalu znajdziesz artykuły: Najczęstsze objawy poronienia Jak zarejestrować dziecko po poronieniu w Urzędzie Stanu Cywilnego Co trzeba zrobić, aby dostać urlop macierzyński po poronieniu Autor: Artykuł jest chroniony prawami autorskimi. Niedopuszczalne jest zwielokrotnianie, modyfikowanie, publiczne odtwarzanie i / lub udostępnianie Serwisu, jego części, materiałów w nim zamieszczonych i / lub ich części, za wyjątkiem przypadków wskazanych w obowiązujących w tym zakresie przepisach prawa. Data publikacji: 13/10/2016, Data aktualizacji: 09/11/2021
Nie należy go także stosować u kobiet przed # tygodniem ciąży ani po # tygodniu ciąży, u kobiet, u których doszło do przedwczesnego pęknięcia błon płodowych, a także u kobiet z krwawieniem z macicy, rzucawką (niebezpieczny stan, w którym poród jest wywołany toksynami we krwi) lub stanem przedrzucawkowym (stan, który może
16. tydzień ciąży to czas intensywnego wzrostu dziecka i coraz większej ruchliwości. Co zmienia się w jego organizmie? Jakie symptomy mogą być powodem do niepokoju? Czy już czuć ruchy dziecka? Wyjaśniamy. 16. tydzień ciąży – który to miesiąc? 16. tydzień ciąży to 14. tydzień od zapłodnienia. Dziecko na tym etapie ma 11-12 centymetrów długości ciemieniowo-siedzeniowej (CRL) oraz waży ok. 100 gramów. Ma już ukształtowaną twarz, ale nadal jego oczy są zamknięte. Uszy natomiast są już na swoim miejscu i dziecko zaczyna słyszeć pierwsze dźwięki! 16. tydzień rozpoczyna dla większości kobiet najlepszy okres oczekiwania na dziecko. Nie ma już przykrych dolegliwości z pierwszego trymestru, a kobieta czuje energię i radość, gdy patrzy na zaokrąglający się brzuch. Dno macicy jest wyczuwalne na wysokości ok. 2 palców nad spojeniem łonowym. macica waży już nawet 250 g, a w niej znajduje się dodatkowo 250 ml płynu owodniowego. Wiele przyszłych mam na tym etapie odczuwa bardzo silny popęd seksualny. 16. tydzień ciąży – jak rozwija się dziecko? Dziecko rozwija w dalszym ciągu czynności życiowe. Oddaje regularnie mocz, zaczyna wyraźnie oddychać (ale na razie wchłania do płuc płyn owodniowy), kształtują się jego zmysły i układ nerwowy. Kończy się mielinizacja nerwów narządu przedsionkowego – oznacza to, że włókna nerwowe okrywają się ochronną warstwą złożoną z białka i tłuszczu. Dzięki temu będzie możliwe w pełni sprawne przesyłanie w organizmie impulsów nerwowych. Pojawiają się ponadto odruchy błędnikowe – dziecko ćwiczy równowagę podczas ruchów matki i oddychania. Słyszy już odgłosy z zewnątrz – zwłaszcza głos mamy, a także pracę jej serca i jelit. W tym momencie warto zacząć dużo mówić do dziecka, aby szybciej rozpoznawało głosy rodziców – z pewnością wpłynie to na poprawienie więzi. Poza rozwojem układu nerwowego, u dziecka dochodzi do intensywnego rozwoju kolejnych partii mięśni – w tym mięśni twarzy, dzięki czemu dziecko może już wyrażać emocje poprzez miny (potrafi się np. skrzywić). W tym tygodniu można spodziewać się odczuwania pierwszych ruchów dziecka, ale zwykle – zwłaszcza w przypadku pierwszej ciąży – jeszcze tych ruchów nie czuć i trzeba poczekać kilka tygodni (do ok. 20. tygodnia). Dopiero gdy minie 22. tydzień i nadal nie będziesz czuć ruchów, zgłoś się do lekarza. Do tego czasu bądź spokojna i uzbrój się w cierpliwość. Ruchy płodu mogą początkowo przypominać łaskotanie, gazy czy przesuwającą się treść jelitową. 16. tydzień ciąży – zmiany w organizmie mamy i objawy W 16. tygodniu brzuch się zaokrągla i będziesz musiała już pomyśleć o nieco „obszerniejszej” garderobie. Nie ubieraj już dżinsów sprzed ciąży – wybieraj raczej luźniejsze ubrania. Jeśli nie ciążowe, to przynajmniej rozmiar-dwa rozmiary większe bądź mocno elastyczne. Warto kupić bieliznę ciążową i staniki. Świetnie sprawdzają się lekko usztywniane staniki sportowe – piersi w ciąży zmieniają swój rozmiar i mogą być coraz większe, a stanik sportowy nie musi być idealnie dopasowany do miseczki, dzięki czemu oszczędzisz wymiany tej bielizny co kilka miesięcy. Staniki tego typu przydadzą się później też po porodzie, gdy piersi staną się jeszcze większe (pod wpływem laktacji). Na rynku są też dostępne staniki sportowe z odpinaną miseczką – to będzie doskonałym zakupem już w ciąży, ponieważ możesz je nosić, zamiast dotychczasowej bielizny w ciąży, a po porodzie posłużą Ci podczas karmienia piersią – są bardzo wygodne i dobrze utrzymują biust! W 16. tygodniu ciąży może pojawić się uczucie odrzucenia od niektórych zapachów. Mimo że raczej nie dopadną Cię ponownie nudności i wymioty, możesz z tego powodu nie mieć apetytu, ponieważ odrzuci Ci zbyt intensywny zapach. Możesz też doświadczać zmiany preferencji kulinarnych. Co ciekawe, niektóre kobiety na tym etapie mają potrzebę jedzenia rzeczy, o których wcześniej nawet nie pomyślałyby, że można je jeść – na przykład… kredę! Aby uniknąć takich dziwnych „zachcianek”, po przebudzeniu zjedz lekką przekąskę i przez cały dzień spożywaj posiłki regularnie – co 2-3 godziny. Na tym etapie ciąży jest zwiększona ilość krwi krążącej w ciele matki – jest ona nawet 2-krotnie większa niż przed ciążą. Może to powodować obrzęki, bóle i tkliwość dziąseł, a także krwawienia z nosa. Zwiększona ilość krwi oraz powiększająca się macica sprawiają ponadto, że mogą pojawić się żylaki. Można zminimalizować ryzyko ich powstawania, unikając długiego przebywania w jednej pozycji (siedzenia, stania, leżenia), często wstając od biurka, spacerując, odpoczywając na lewym boku z nogami uniesionymi ponad miednicę (aby zmniejszyć ucisk macicy na żyłę główną dolną, co usprawni powrót krwi do serca). Jeśli masz tendencję do żylaków, zgłoś to lekarzowi – być może zaleci Ci przyjmowanie konkretnych leków. Kolejny objaw 16. tygodnia to szybko powiększający się brzuch – może spowodować powstawanie rozstępów. Co ciekawe, rozstępy w ciąży mogą pojawić się nie tylko na brzuchu, ale i na udach, boczkach czy piersiach. Niektóre kobiety nie doświadczają np. rozstępów na brzuchu, ale mają je po ciąży na piersiach – w wyniku szybkiego wzrostu biustu po porodzie. Z tego powodu warto przez całą ciążę i po porodzie smarować specjalnymi kosmetykami dla kobiet w ciąży nie tylko brzuch, ale i uda oraz piersi. Istotne jest, aby środki te nie zawierały retinolu – ten jest szkodliwy dla dziecka. Jednak jeśli masz predyspozycje genetyczne do powstawania rozstępów, prawdopodobnie nie unikniesz ich, nawet jeśli stosujesz wszelką dostępną profilaktykę przeciwko rozstępom – możesz jedynie zminimalizować skutki lub sprawić, że skóra szybciej powróci do dobrej formy po porodzie. W 16. tygodniu możesz czuć coraz wyraźniej ból więzadeł, na których zawieszona jest Twoja macica. Objawia się to bólem w pachwinach i podbrzuszu. Jeśli ból ten pojawia się przy zmianie pozycji (lub znika przy zmianie pozycji), prawdopodobnie nie ma powodu do niepokoju. Jeśli mimo zmiany pozycji nadal go odczuwasz, skonsultuj się jak najszybciej z lekarzem, aby wykluczyć ewentualne poronienie lub przedwczesny poród. Kolejną trudność może sprawiać krótki, szybki oddech – możesz mieć problemy z nabieraniem powietrza, co jest związane z tym, że macica napiera pośrednio na przeponę i żebra, co utrudnia prawidłowe rozciąganie klatki piersiowej podczas oddychania. Jeśli takiemu oddechowi nie towarzyszą duszności i nieregularna praca serca, nie powodów do obaw. Poza powyższymi objawami, w 16. tygodniu ciężarna kobieta może odczuwać: problemy z koncentracją, roztargnienie, gazy i wzdęcia, zgaga. Ryzyko poronienia w 16. tygodniu ciąży W 16. tygodniu ryzyko poronienia jest już naprawdę niskie – wynosi ono ok. 1-2%. Czynniki, które zwiększają ryzyko poronienia to wiek matki, nieleczone choroby, zły styl życia (używki, alkohol, nieprawidłowa dieta), problemy hormonalne. Brzuch w 16. tygodniu ciąży W 16. tygodniu ciąży brzuch jest już wyraźnie zaokrąglony i widoczny dla otoczenia. Możesz dokładnie poczuć, gdzie znajduje się Twoja macica i jak rośnie – osiąga bowiem wielkość piłki do baseballu! Jeśli jednak brzuch nie powiększa się na tym etapie, nie obawiaj się, że coś jest nie tak, jeśli chodzisz regularnie na wizyty do ginekologa. Być może masz silne mięśnie brzucha i ten wydaje się mniejszy. Albo możesz miałaś przed ciążą nadwagę i przez dodatkowe kilogramy zmiany nie są aż tak wyraźne. To, co może niepokoić w kwestii brzucha w ciąży, jest jego twardnienie – ale też nie zawsze. Często za twardy brzuch odpowiadają ruchy dziecka, problemy żołądkowe lub skurcze Braxtona-Hicksa. Jeśli twardnienie brzucha i ból wiążą się z krwawieniem, plamieniem, bólem w podbrzuszu lub bólem pleców, skontaktuj się z lekarzem – najlepiej udaj się jak najszybciej na położniczą izbę przyjęć. 16. tydzień ciąży – USG 16. tydzień ciąży - zdjęcie USG Na USG w 16. tygodniu może już być widoczna płeć dziecka, ale czasami jest to za wcześnie. Zachowaj cierpliwość – najważniejszy jest rozwój dziecka, a nie jego płeć. Aby mieć ponadto całkowitą pewność co do płci, badanie powinno być powtórzone ok. 20. tygodnia ciąży. Konieczny jest też stosunkowo dobry ultrasonograf. W 16. tygodniu obraz USG może rozczulać – widać już małego człowieka ważącego pod koniec tygodnia nawet 140 g i mierzącego nawet 13 cm! Ma wielkość sporego awokado. Ma ponadto piękną oprawę oczu: posiada brwi i rzęsy. Podczas badania może reagować na dotykanie brzucha podskokami i machaniem kończynami! Jakie badania wykonać w 16. tygodniu ciąży? Poza USG, między 15. a 20. tygodniem ciąży można wykonać amniopunkcję, o ile została zalecona – pamiętaj, że jest to inwazyjne badanie. Podczas niego pobiera się płyn owodniowy, a później do analizy poddaje się komórki płodu znajdujące się w pobranym płynie. Badanie to przeprowadza się głównie u kobiet po 35. roku życia, które wcześniej urodziły już dziecko z wadą rozwojową lub gdy podczas badań prenatalnych nieinwazyjnych (np. USG genetyczne) wystąpiło podejrzenie wad genetycznych. Jeśli ciąża jest prawidłowa, nie ma potrzeby wykonywania takich badań, gdyż zawsze wiążą się z pewnym ryzykiem – mimo że jest ono niewielkie, lepiej nie ryzykować, gdy nie ma ku temu powodów. Bibliografia Baranowska A., Kalendarz ciąży: tydzień po tygodniu [WIDEO], 2021. Lesley Regan, „Twoja ciąża tydzień po tygodniu. Czego możesz się spodziewać od poczęcia do porodu”, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2020, s. 154-161. Bartel H.: Embriologia kliniczna. PZWL, Warszawa 2009. H. Kuplowska, „Ciąża”, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2009, s. 27. G. Iwanowicz-Palus, A. Bień (red.), „ Edukacja przedporodowa”, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2020, s. 5, 8. SdMJde.
  • biumw609rp.pages.dev/355
  • biumw609rp.pages.dev/366
  • biumw609rp.pages.dev/203
  • biumw609rp.pages.dev/175
  • biumw609rp.pages.dev/149
  • biumw609rp.pages.dev/363
  • biumw609rp.pages.dev/64
  • biumw609rp.pages.dev/261
  • biumw609rp.pages.dev/210

    • ryzyko poronienia w 16 tygodniu ciazy